Informacje

Polonistyczne edytorstwo związane było początkowo z Zakładem Bibliotekoznawstwa i Dokumentalistyki, który powstał w roku 1988 z inicjatywy i pasji doc. dr hab. Michała Witkowskiego oraz doc. dr hab. Ryszarda Marciniaka (ówczesnego dyrektora Biblioteki PTPN). Głównym celem było wznowienia na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza magisterskich studiów bibliotekoznawczych i zorganizowania ich w strukturach Instytutu Filologii Polskiej na Wydziale Filologicznym. Studia bibliotekoznawcze zakład prowadził w latach 1988-1996, ale w roku 1994 uruchomiono również zajęcia edytorskie dla studentów filologii polskiej. Edytorstwo od samego początku cieszyło się powodzeniem wśród studentów polonistyki. Po zamknięciu w roku 1996 studiów bibliotekoznawczych, i po śmierci prof. Witkowskiego, Zakład Bibliotekoznawstwa został przemianowany na Zakład Nauk Pomocniczych i Edytorstwa.

Nauki pomocnicze

Studenci pierwszego roku filologii polskiej, bez względu na to, w jakim trybie i ile lat studiują, są zobowiązani uczestniczyć w ćwiczeniach z nauk pomocniczych historii literatury polskiej.

Uznaliśmy za celowe i konieczne, aby nauczanie tego przedmiotu – bardzo użytecznego dla całego kształcenia przyszłego polonisty - zorganizować w ramach jednego zespołu naukowo-dydaktycznego. Zapewnia to, po pierwsze: jednolitość i spójność programu zajęć – jego przedmiot, zadania i cele, a także kolejność tematów ćwiczeń wypracowaliśmy wspólnie (wszyscy pracownicy Zakładu uczą przynajmniej jedna grupę w danym roku akademickim); po drugie: sprawność przebiegu procesu dydaktycznego – dysponujemy bogatym księgozbiorem podręcznym zasobnym w słowniki, bibliografie literackie, pomoce naukowe w formie zestawów zadań i ćwiczeń do opisu bibliograficznego itp., a także dzięki będącej pod opieką Zakładu pracowni komputerowej podłączonej do internetu możemy wyjaśniać studentom zasady korzystania ze spisów bibliograficznych dostępnych w sieci i na płytach CD (bazy danych Biblioteki Narodowej i innych naukowych bibliotek w kraju i na świecie), ucząc tym samym nowoczesnych zasad kwerendy i kształcąc umiejętność samodzielnego sporządzania bibliografii załącznikowych do referatów, prac kontrolnych i magisterskich.
Ze względu na praktyczny charakter przedmiotu, wiedza przekazywana na zajęciach powinna być jak najpełniej sfunkcjonalizowana. Dlatego dbając o jednolitość programu dla wszystkich grup pierwszego rocznika staramy się jak najpełniej uwzględniać oczekiwania i wymagania literaturoznawców, którzy prowadzą zajęcia z przedmiotów historyczno- i teoretycznoliterackich w zakresie zasad opisu, techniki sporządzania przypisów, umiejętności sporządzania zestawień bibliograficznych itp.

Specjalizacja wydawnicza

Przekształcenie profilu wydawniczego w specjalizację nastąpiło w roku akademickim 1998/99, dzięki temu prawnie usankcjonowano adnotację (zaświadczenie) w dyplomie absolwenta, czego nie gwarantował naszym studentom status profilu.

Powierzono nam tym samym zorganizowanie jednej z sześciu istniejących na poznańskiej polonistyce specjalizacji. Od początku, tj. od roku akademickiego 1994/95 ten uzupełniający kierunek polonistyki ma dobrą opinię wśród studentów i cieszy się ich niesłabnącym zainteresowaniem. Świadczy o tym między innymi liczba kandydatów corocznie ubiegających się o przyjęcie do grupy edytorskiej, która znacznie przekracza ilość miejsc. Dlatego, mimo nielicznej kadry Zakładu, w roku akademickim 1998/99 utworzyliśmy grupy tej specjalizacji również dla społeczności studiującej polonistykę w trybie zaocznym.

Założeniem naszym pozostaje bowiem spełnienie oczekiwań studentów, którzy wybierając polonistykę zakładają możliwość swej zawodowej realizacji także poza profesją nauczycielską. Program specjalizacji wydawniczej oparliśmy na przeświadczeniu o fortunności połączenia w jednym procesie dydaktycznym uniwersyteckiej wiedzy w zakresie literaturoznawstwa i kultury języka polskiego z kształceniem umiejętności obsługi komputerowych programów edytorskich i graficznych (niezbędnych współcześnie do prac redakcyjnych) oraz ze zdobywaniem wiedzy o zasadach funkcjonowania instytucji wydawniczych (podstawach prawnych działalności wydawnictw, ekonomii i finansach firm wydawniczych, zagadnieniach marketingu – strategii reklamy i sprzedaży książki).
Wzrost wymagań wobec pracowników nie pozwala poprzestać na wykształceniu średnim, nie zmaleje więc zapotrzebowanie na książkę naukową; z kolei rosnące ceny książek zwiększają oczekiwania co do poprawności i estetyki publikacji - wszystko to utwierdza nas w przekonaniu, iż fuzja edukacji polonistycznej z edytorskim wykształceniem zawodowym zwiększy możliwości zatrudnienia adeptów polonistyki.
W trosce o zachowanie równowagi pomiędzy poziomem wiedzy zdobywanej w zakresie przedmiotów filologiczno-historycznych i nabywaniem praktycznych umiejętności w zakresie nowoczesnego edytorstwa od początku współpracujemy z wydawcami i specjalistami zatrudnionymi na co dzień w wiodących wydawnictwach poznańskich, powierzając im prowadzenie zajęć z przedmiotów zawodowych. Jednocześnie dzięki takim kontaktom możemy organizować praktyki zawodowe w wydawnictwach, które są obowiązkowym elementem kształcenia studentów naszej specjalizacji.
W Zakładzie prowadzone jest również seminarium magisterskie z historii kultury i edytorstwa naukowego.

Sylwetki pracowników zakładu

	Prof. dr hab. Michał Witkowski [14 VIII 1927 –  18 IX 1996] Praca doktorska (obrona 1965) Problematyka teatralna wileńsko-kowieńskiego okresu twórczości Mickiewicza. Promotor: prof. dr hab. Zygmunt Szweykowski. Habilitacja (1977, zatwierdzona 1978): W kręgu „Śpiewów historycznych” Niemcewicza. Od 1992 roku profesor zwyczajny. W latach 1981-1987 Dyrektor Instytutu Filologii Polskiej, uznany i zapamiętany przez środowisko poznańskiej polonistyki jako jeden z najwybitniejszych. W roku 1988 założyciel kierunku bibliotekoznawstwo przy filologii polskiej i twórca Zakładu Bibliotekoznawstwa i Dokumentalistyki, który po zamknięciu kierunku, w roku 1996, przekształcony został w obecny Zakład Nauk Pomocniczych i Edytorstwa. Historyk literatury, wybitny znawca epoki oświecenia i romantyzmu, w szczególności twórczości Adama Mickiewicza. Badacz dziejów teatru XVIII i XIX wieku. Znakomity edytor o doskonałych umiejętnościach warsztatowych i niezwykłej erudycji. Wychowawca wielu pokoleń polonistów. Człowiek i humanista niepowszedniego pokroju.
	Prof. dr hab. Ryszard Marciniak [18 II 1939 – 10 I 2009] Absolwent historii. Praca doktorska (obrona 1967) Wydział Filozoficzno-Historyczny UAM  na podstawie rozprawy Dobra kapituły kamieńskiej do połowy XV wieku. Promotor: prof. dr hab. Gerard Labuda. Habilitacja (1981, zatwierdzona: 1982) Acta Tomiciana w kulturze politycznej Polski epoki Odrodzenia (doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie historii Polski). Historyk, bibliotekarz, regionalista, nauczyciel polonistów, od 1980 dyrektor Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, wybitny badacz i uczony, autor wielu cennych rozpraw, znawca dziejów książki i księgozbiorów, znakomity wykładowca i dydaktyk. Pracownik Zakładu w latach 1988/89 – 2007/08.
	Prof. dr hab. Wiesław Wydra Praca doktorska (obrona 1973) Polskie dekalogi średniowieczne. Promotor: prof. dr hab. Henryk Kowalewicz. Habilitacja (1990, zatwierdzona: 1992) Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej. Od 2000 roku profesor zwyczajny. W latach 1996-2017 kierownik Zakładu Nauk Pomocniczych i Edytorstwa IFP. Historyk literatury, badacz piśmiennictwa staropolskiego. Niezwykle ceniony znawca i miłośnik  książki dawnej; wieloletni kierownik, a obecnie współpracownik Sekcji Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej. Nieoceniony edytor naukowy  tekstów staropolskich, autor – wraz z Prof. Wojciechem Ryszardem Rzepką – monumentalnej Chrestomatii staropolskiej (pierwsze wyd. 1984). Wykładowca i dydaktyk ceniony przez pokolenia studentów. Opiekun naukowy wielu magistrantów i doktorantów.
	Mgr Małgorzata Czyżma [14 IV 1945 – 4 I 2003] Absolwentka filologii polskiej. Pracownik naukowo-techniczny Zakładu w latach 1988/89 – 1992/93.
	Dr Jan Pyzio Absolwent Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UAM. Pracownik naukowo-dydaktyczny Zakładu w latach 1988/89 – 1995/96.
	Mgr Karolina Zgodzińska Absolwentka Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UAM. Pracownik naukowo-dydaktyczny Zakładu w latach 1989/90 – 1997/98.
	Prof. UAM, dr hab. Bogdan Hojdis Absolwent filologii polskiej. W Zakładzie od roku akademickiego 1998/99. Praca doktorska (obrona 1998) O koegzystencji polskiego piśmiennictwa średniowiecznego i sztuk plastycznych. Promotor: prof. dr hab. Tadeusz Witczak. W 2005 roku ukończył studia podyplomowe na Wydziale Matematyki i Informatyki UAM. Habilitacja (2014) Tematyka średniowieczna w polskiej fabule filmowej. Od roku 1998 kierownik studiów podyplomowych edytorstwa oraz bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej.  W latach 2014-2017 dyrektor Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Od roku 2016 dyrektor Ośrodka Wsparcia Kształcenia na Odległość UAM. Historyk literatury staropolskiej, mediewista. Przez długie lata pracownik Zakładu Literatury i Kultury Staropolskiej. Specjalista w dziedzinie współczesnego edytorstwa. Informatyk i znawca technik komputerowych.
	Dr Barbara Koncewicz Absolwentka kulturoznawstwa. Praca doktorska (obrona 2001) Sceniczne adaptacje gawędy w teatrze Mikołaja Grabowskiego „Pamiątki Soplicy” Henryka Rzewuskiego i „Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza. Promotor: prof. dr hab. Dobrochna Ratajczakowa. Pasjonatka teatru i literatury, znawczyni polskich teatraliów. Specjalistka w zakresie bibliografii literaturoznawczej. Dydaktyk i organizatorka życia Zakładu. Pracownik naukowo-dydaktyczny Zakładu w latach 1989/90 – 2022/23.
	Prof. UAM, dr hab. Ewa Krawiecka Absolwentka filologii polskiej oraz teologii. W Zakładzie od roku akademickiego 1991/92. Praca doktorska na filologii polskiej (obrona 1999) Wizerunki Św. Marii Magdaleny w dobie staropolskiej z dodatkiem aneksu ikonograficznego. Promotor: prof. dr hab. Tadeusz Witczak. Praca doktorska na teologii (obrona 2002) Przestrzeń biblijno-apokaliptyczna w powieści Michaiła Bułhakowa „Mistrz i Małgorzata”. Promotor: prof. dr hab. Jan Kanty Pytel. Habilitacja (2014) Romana Brandstaettera pisanie lumenarnej ikony w „Jezusie z Nazaretu”. Historyk literatury i kultury staropolskiej umiejętnie tropiąca motywy biblijne w literaturze i sztuce. Znawczyni twórczości Michaiła Bułhakowa i Romana Brandstaettera. Obok głównego nurtu zainteresowań zajmuje się marketingiem i promocją książki oraz zagadnieniami Public Relations.
	Prof. UAM, dr hab. Katarzyna Krzak-Weiss Absolwentka historii sztuki. W Zakładzie od roku akademickiego 1998/99. Praca doktorska (obrona 2002) Polskie sygnety drukarskie od XV do poł. XVII wieku. Promotor: prof. dr hab. Wiesław Wydra. W 2005 roku ukończyła studia podyplomowe na Wydziale Matematyki i Informatyki UAM. Habilitacja (2015) W ogrodzie duszy. Studia nad wyposażeniem graficznym polskich edycji modlitewnika „Hortulus animae”. Od roku 2017 kierownik Zakładu Nauk Pomocniczych i Edytorstwa IFP. Znawczyni sygnetów drukarskich oraz grafiki książkowej, w szczególności dawnej. Wykorzystuje rozległą wiedzę historyka sztuki, ujmując książkę jako przedmiot estetyki. Dydaktyk z zamiłowaniem do nowoczesnych technologii informacyjnych.
	Prof. UAM, dr hab. Monika Szczot Absolwentka filologii polskiej oraz filologii klasycznej. W Zakładzie od roku akademickiego 2006/07. Praca doktorska (obrona 2001) Klasycyzm Leopolda Staffa. Promotor: prof. dr hab. Maria Adamczyk. Habilitacja (2014) Od Herkulesa do „żony wyćwiczonej”. W kręgu staropolskich satyr menippejskich. Historyk literatury antycznej i staropolskiej. Badaczka obecności tradycji antycznej w jej imitacyjnych i emulacyjnych realizacjach, szczególnie zainteresowana topiką literacką i problemami genologicznymi w obrębie literatury starożytnej i staropolskiej.
	Prof. UAM, dr hab. Mirosław Wobalis Absolwent filologii polskiej. Praca doktorska (obrona 2007) Podręcznik multimedialny i jego funkcje w kształceniu polonistycznym. Promotor: prof. dr hab. Bożena Chrząstowska. Habilitacja (2018) Nowe media i technologie cyfrowe w kształceniu polonistów. Historyk literatury, metodyk. Znawca nowoczesnych technologii informacyjnych oraz ich nowatorskich zastosowań w procesie dydaktycznym. Pasjonują go nowe formy publikacji, struktury hipertekstowe i innowacyjne narzędzia przetwarzania informacji. Pracownik naukowo-dydaktyczny Zakładu w latach 2007/2008 – 2018/2019.

Collegium Maius ul. Aleksandra Fredry 10, 61-701 Poznań

prof. UAM. dr hab. Katarzyna Krzak-Weiss

kierownik, pok. 306, tel. 61 829 4541

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

konsultacje: w poniedziałki 18.00-19.00 (w MS Teams), we wtorki 12.00-13.00 (w pok. 306)

prof. UAM, dr hab. Bogdan Hojdis

pok. 307, tel. 61 829 4542

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

konsultacje: w poniedziałki 13.30-15.00 (w pok. 307), we wtorki 19.00-20.00 (w MS Teams), w soboty i niedziele wg planu studiów zaocznych i podyplomowych (w pok. 307)

prof. UAM, dr hab. Ewa Krawiecka

pok. 305, tel. 61 829 4540

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

konsultacje: w czwartki 15.00-16.30 (w pok. 305)

prof. UAM, dr hab. Marek Osiewicz

pok. 305, tel. 61 829 4540

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

konsultacje: we wtorki 11.30-13.00 (w pok. 305)

prof. UAM, dr hab. Monika Szczot

pok. 306, tel. 61 829 4541

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

konsultacje: we wtorki 15.00-15.45 (w pok. 306 i w MS Teams), w piątki 15.00-15.45 (w pok. 306)

dr Olga Ziółkowska

pok. 305, tel. 61 829 4540

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

konsultacje: w poniedziałki 10.00-11.30 (w pok. 305), w soboty i niedziele według planu studiów zaocznych (w pok. 305)

Współpracownicy:

 (przy pomocy uczelnianego adresu e-mail można się kontaktować również w MS Teams)

mgr Krzysztof Baran

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

mgr Adam Cankudis

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

dr Piotr Fliciński

pok. 314, tel. 61 829 4552

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

konsultacje: w czwartki 16.00-16.45 i 18.30-19.15 (w pok. 314)

mgr Tomasz Kandziora

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

mgr Paweł Zgliński

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

TEMATY BADAWCZE

1. Dokończenie edycji sejmowej dzieł wszystkich Jana Kochanowskiego (Bogdan Hojdis)

2. Średniowieczna poezja polska – transkrypcja wszystkich tekstów (Wiesław Wydra)

3. Średniowieczna pieśń religijna polska – edycja tekstów (Wiesław Wydra)

4. Redakcja naukowa wydawanego przez Bibliotekę Narodową w Warszawie „Katalogu biblioteki króla Stanisława Augusta Poniatowskiego” (Wiesław Wydra)

5. Średniowiecze w polskich realizacjach literackich i filmowych po roku 1945 (Bogdan Hojdis)

6. Pamiątki Soplicy Henryka Rzewuskiego i Transatlantyk Witolda Gombrowicza – sceniczne adaptacje i gawędy w teatrze Mikołaja Grabowskiego (Barbara Koncewicz)

7. Motywy apokaliptyczno-biblijne w Mistrzu i Małgorzacie Michaiła Bułhakowa  (Ewa Krawiecka)

8. Reedycja Jezusa z Nazaretu Romana Brandstaetera (Ewa Krawiecka)

9. Polskie sygnety drukarskie od XV do połowy XVII wieku (Katarzyna Krzak Weiss)

PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE

Co musi wiedzieć uczony edytor, nawet jeśli nie chce. Prace ofiarowane Profesorowi Wiesławowi Wydrze, red. Bogdan Hojdis i Katarzyna Krzak-Weiss, Poznań 2017.

Mirosław Wobalis, Nowe media i technologie cyfrowe w kształceniu polonistów, Poznań 2017.

Wojciech Ryszard Rzepka, Wiesław Wydra, Z dziejów literatury i kultury staropolskiej. Studia o książkach i tekstach, Poznań 2017.

Bogdan Hojdis, Tematyka średniowieczna w polskiej fabule filmowej, Poznań 2013.

Bogdan Hojdis, Literackie fragmenty w XVI-wiecznej sylwie rodziny Pieniążków ze Skrzydlnej, Poznań 2009.

Bogdan Hojdis, Katarzyna Meller, Jacek Kowalski, Literatura staropolska, Poznań 2009.

Rafał Wójcik, Wiesław Wydra, Jana Żdżarowskiego, kanonika poznańskiego, diariusz z lat 1532-1551, Poznań 2009.

Ewa Krawiecka, Apokalipsa według Michaiła Bułhakowa, Poznań 2008.

Maria Adamczyk, Wojciech Ryszard Rzepka, Wiesław Wydra, Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd. 2, Warszawa 2008.

Monika Szczot, Gry komunikacyjne. O satyrach manippejskich Lukiana, Poznań 2008.

Katarzyna Krzak Weiss, Polskie sygnety drukarskie od XV do połowy XVII wieku, Poznań 2006.

Wiesław Wydra, Kalendarz na rok 1500, Poznań 2005.

Monika Szczot, Klasycyzm Leopolda Staffa, Poznań 2004.

Wiesław Wydra, Wojciech Ryszard Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, wyd. 3, Wrocław 2004.

Wiesław Wydra, Polskie pieśni średniowieczne. Studia o tekstach, Warszawa 2003.

Wiesław Wydra, O najdawniejszej drukowanej książce w Poznaniu, Poznań 2003.

Wiesław Wydra, Dlaczego pod Grunwaldem śpiewano Bogurodzicę?, Poznań 2000.

Bogdan Hojdis, O współistnieniu słów i obrazów w kulturze polskiego średniowiecza, Gniezno 2000.

Ryszard Marciniak, Prezesi Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Ich myśl i dzieło, Poznań 1998.

Ewa Krawiecka, Jasna ciemnego świata pochodnia. Z dziejów kultu św. Marii Magdaleny, Poznań 1997.